İNFERTİLİTE (KISIRLIK) NEDİR?
İnfertilite, her 6 çiftten birini etkileyen, 1 yıllık korunmasız ilişkiye rağmen gebelik elde edilememesidir. Ancak 35 yaş üzeri kadınlarda bu süreyi beklemeden temel incelenmeler yapılmalı ve hastaların durumuna göre beklemeye izin verilmelidir.
İNFERTİLİTENİN NEDENLERİ NELERDİR?
İnfertilite nedenleri kadına ait (% 65) ya da erkeğe ait (%35) olabilir. İleri kadın yaşı ve azalmış yumurtalık rezervi en sıkıntılı olan durumları oluşturmakla beraber azospermi dediğimiz menide hiç sperm olmaması da zor vakalar arasındadır. Ancak bu hastalarımızda tüp bebek yöntemi ile gebelik elde edebilmektedirler. Kadına ait nedenlerin önemli bir kısmını tüpler ve peritoneal faktörler oluşturmaktadır. Tüm araştırmalara rağmen %10-15 vaka da herhangi bir sebep bulunamayabilir ve bu hastalarda açıklanamayan kısırlık grubunu oluştururlar.
İNFERTİLİTENİN TANISINDA NELER YAPILIR?
Öncelikle eşlerden çok detaylı bilgi almak aslında yapılacak tedavinin de temel taşını oluşturur. Eşlerin yaşları, meslekleri, çocuk isteme süreleri, daha önce geçirdikleri hastalıklar ve ameliyatlar tanıyı koyma ve tedaviyi planlamada önemli ipuçları verebilir. Yine aynı şekilde soy geçmişlerinde kısırlık sorunu olup olmadığı, akrabalık durumları ve kalıtsal hastalık öyküsü de tanıyı destekleyecek bilgiler sağlayabilir. Kadına ait adet düzenin detaylıca öğrenilmesi basit ama çok önemli bilgileri bizlere verebilir. Ayrıca çiftin cinsel yaşamının sorgulanması da çok önemlidir.
Başta iyi bir jinekolojik muayene ve ultrasonrafi ile eşler için yapılacak kan testleri, ilaçlı rahim filmi ve detaylı sperm analizi infertil çiftin temel değerlendirmesini sağlar. Erkek hastalarımızın iyi bir ürolojik muayenesi de ihmal edilmemelidir.
İNFERTİLİTE DE TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
İnfertilitenin tedavisi tabiî ki çiftlere özel olmalıdır. Kliniğimize çocuk isteği nedeniyle başvuran hastalarımızın şikayetleri aynı olsa da her birinin kendine özel tedavisi planlanmaktadır. Tedavi basamakları bekleme tedavisinden, tüp bebek uygulamasına kadar değişen yelpazede olabilir. Tüplerinde problem tespit edilen hastalarda ise, bazen ameliyat yapılarak çocuk sahibi olabildiği gibi bazen de aşılama (özellikle tek tüp problemi olan bazı hasta grupları) ya da tüp bebek tedavisi gerekebilir.
Bekleme tedavisi, uygun olan her hasta için kullanılması gereken bir yöntemdir. Pek çok hasta aslında yeterince bilgilendirildiğinde, aceleci olmamaları konusunda ikna olabilir. Böylece çiftler üzerindeki tedavilerin getireceği stres ve gereksiz masraflarında önüne geçilmiş olunur.
Yumurtlama Takibi Ne zaman ve Nasıl olur?
Genç ve yumurtalama sorunu olan kadınlar, basit yumurtlama ilaçları ile tedavi edilebilir. Bu ilaçlar genellikle adetli dönemde başlanır. İğne yada hap olarak kullanılan ilaçlar, mümkünse ultrasonografi yapılarak verilmelidir. Yumurta büyümesi ultrasonografi ile takip edilerek yeterli boyuta ulaştığında, çatlatma iğnesi verilip cinsel birliktelikler düzenlenir. Bu tedavi şekli hastaların cevabına göre yaklaşık 3 ile 6 ay arasında değişebilmektedir. Eğer gebelik elde edilemez ise, sonrasında aşılama yada tüp bebek tedavisine geçilebilir. Ancak kadın yaşı özellikle 35 in üzerinde olan hastalarda tedavi basamakları çok uzatılmadan, gerekirse daha erken yardımcı üreme teknikleri kullanılmalıdır.
Aşılama Tedavisi Nedir?
Aşılama tedavisinde amaç birden fazla (2-3) yumurta elde ederek başarı şansını arttırmaktır. Bu yöntemde başarı şansını arttıran diğer uygulama ise, spermlerin gereksiz hücrelerden arındırılıp daha hareketli olanlarının seçimi yapılarak kadın rahim boşluğuna bırakılmasıdır. Böylelikle hem kadın vaginasındaki hem de rahim ağzındaki spermlerin tahribatı engellenip, yumurtaya daha yakın bir alana, daha fazla sağlıklı sperm ulaşması sağlanmış olur.
Aşılama yapılmadan önce, yaklaşık 10-12 gün kadar yumurta çoğalmasını ve büyümesini sağlamak amacıyla genellikle iğne ya da ilaç tedavisi verilir. Yeterli boyut ve sayıya ulaşıldığında çatlatma iğneleri yardımıyla aşılama zamanı planlanır. Takip esnasında ultrasonografi yeterli olmakla beraber bazen hormon tahlilleri de gerekebilir.
Aşılama, anestezi gerektirmeyen ağrısız bir işlemdir. Hastaların çok büyük bir bölümünde ağrı olmamasına rağmen, özellikle jinekolojik muayenelerde ciddi sıkıntı yaşayan hastalarda nadir olarak ağrı olabilir. Bu gibi durumlar, daha önceden tespit edilebildiği için hastalara hafif bir anestezi eşliğinde işlem planlanabilir.
Aşılama işlemi yapıldıktan sonra, hastanede kalmaya gerek yoktur. Genel olarak hastanın yarım saat kadar istirahati sağlandıktan sonra rahatlıkla evine gönderilebilir.